Het verhaal van de eeuwige zorger
Ken je dat gevoel?
Aan het einde van de dag kijk je terug en zie je wat je allemaal hebt gedaan. Je hebt gezorgd, geregeld, geluisterd, getroost. Voor je team, je gezin, je klanten. Voor iedereen behalve jezelf.
Die yogales waar je je zo op verheugde? Toch weer afgezegd.
Dat boek dat al weken op je nachtkastje ligt? Nog steeds niet opengeslagen.
Die wandeling in het bos? Misschien morgen.
En zo glijden de dagen voorbij, gevuld met zorgzaamheid voor anderen, maar met steeds minder ruimte voor wat jij nodig hebt.
De automatische zorgreflex
Zorgen voor anderen voelt vanzelfsprekend.
Het zit zo diep in je systeem dat je het al doet voordat je er erg in hebt. Je voelt feilloos aan wat de ander nodig heeft, soms nog voordat zij het zelf weten.
En laten we eerlijk zijn: het is een prachtige kwaliteit.
Je empathie. Je zorgzaamheid. Je betrokkenheid.
Het maakt je wie je bent.
Maar als je jezelf structureel overslaat, raakt er iets uit balans.
Dan begint het te wringen. Vanbinnen.
Waar het begon
In systemisch werk kijken we naar de oorsprong van patronen. De rol van de eeuwige zorger ontstaat vaak vroeg.
Misschien was jij:
- het oudste kind dat verantwoordelijkheid droeg voor broertjes en zusjes
- het gevoelige meisje dat aanvoelde dat mama overbelast was
- het kind dat de harmonie wilde bewaren in een gezin vol spanning
- het meisje dat liefde verdiende door lief en behulpzaam te zijn
Je leerde al jong: als ik zorg, hoor ik erbij.
Als ik geef, ben ik van waarde.
Zorgen werd jouw manier om je veilig en gezien te voelen.
De onzichtbare winst
Altijd zorgen lijkt op het eerste gezicht puur geven.
Maar onder de oppervlakte zit ook iets anders.
Een vorm van controle, misschien.
Als jij zorgt, loopt alles goed.
Of een manier om niet te voelen wat jij nodig hebt.
Want als je bezig bent met de ander, hoef je je eigen gemis niet te voelen.
Er zit ook identiteit in:
“Ik ben degene die zorgt.”
En je krijgt waardering.
Complimenten. Erkenning.
Maar de prijs is hoog: uitputting, frustratie en het gevoel jezelf kwijt te raken.
Als geven uitput
Als je alleen maar geeft en niet ontvangt, raak je leeg. Je systeem raakt overbelast.
En dat blijft niet zonder gevolgen:
- je partner voelt zich tekortschieten of juist overbodig
- je kinderen leren dat zelfzorg niet belangrijk is
- je vrienden verwachten dat jij er altijd bent
- je collega’s rekenen op jouw inzet, ook als je eigenlijk niet meer kunt
En misschien wel het pijnlijkste:
als jij altijd geeft, ontneem je de ander de kans om te geven. En ook dat is een menselijke behoefte.
Terug naar balans
Hoe keer je terug naar jezelf?
1. Zie wat je doet
Let eens op hoe vaak je ‘ja’ zegt terwijl je ‘nee’ voelt.
Hoe vaak je jezelf overslaat omdat iets ‘even moet’.
2. Onderzoek je motief
Vraag jezelf af: zorg ik uit liefde, of uit angst?
Voelt het vrij, of als een plicht?
3. Oefen met ontvangen
Begin klein.
Neem een compliment aan zonder het weg te lachen.
Laat iemand iets voor je doen, zonder dat je direct iets teruggeeft.
Vraag hulp, ook al voel je weerstand.
4. Zet zachte grenzen
Grenzen zijn geen muren. Ze beschermen je en maken verbinding mogelijk.
Je mag zeggen: “Ik denk er even over na.”
Plan tijd voor jezelf in alsof het een afspraak is.
En weet: ‘nee’ is ook een liefdevol antwoord.
Oefening: het zuurstofmasker
Je kent het wel van in het vliegtuig: eerst je eigen zuurstofmasker op, dan dat van een ander. En dat geldt ook in het dagelijks leven.
Sta even stil en stel jezelf deze vragen:
- Wat heb ik nodig om goed te kunnen zorgen?
- Wat vult mijn energie aan?
- Wat brengt me rust, plezier, zachtheid?
Schrijf het op. Kies één ding. En plan het deze week in. Geen uitstel. Geen excuus. Dit is jouw zuurstofmasker.
Wat systemisch werk je leert
Als jij beter voor jezelf gaat zorgen, gaat je omgeving reageren.
Soms met weerstand. Want mensen zijn gewend aan wie jij was.
Maar houd vol. Het systeem beweegt mee.
En dan merk je iets moois:
- Relaties worden gelijkwaardiger
- Anderen nemen verantwoordelijkheid
- Er ontstaat ruimte voor echte wederkerigheid
Je gaat niet mínder zorgen, maar anders. Authentieker.
Zorg begint bij jou
Echte zorgzaamheid sluit jezelf niet uit. Het is én-én.
Je mag er zijn voor de ander. En óók voor jezelf.
Sterker nog: hoe beter jij voor jezelf zorgt, hoe liefdevoller je kunt geven.
Je wordt een bron die overstroomt, in plaats van een emmer met een gat.
Tot slot
Eer de eeuwige zorger in jou. Dank haar voor alles wat ze heeft gedaan.
En nodig haar uit om ook voor zichzelf te zorgen.
Want jij bent het waard. Niet pas straks, als alles af is.
Niet pas morgen, als er tijd overblijft.
Nu. Vandaag.
Wat kun jij jezelf vandaag geven?
Misschien is dat precies de zorg waar jouw systeem op wacht.
Wil je meer weten over mij en mijn coaching?
Je hoeft het niet alleen te doen. Bekijk mijn aanbod.